Menyang kontèn

Ayat Ahlu Dzikr

Saka wikishia

Ayat Ahlu al-Dzikr (bahasa Arab:آية أهل الذكر) utawa Ayat Sual (An-Nahl: 43 lan Al-Anbiya’: 7) ngajak kabeh wong, utamane wong musyrik, kanggo takon marang para ahli ilmu babagan kabeneran kenabian Nabi Muhammad saw. Ayat iki diturunake nalika wong musyrik Mekah maido dakwah Nabi Muhammad SAW lan ujar manawa Allah kudune milih nabi saka kalangan malaikat.

Miturut para mufasir, maksude ‘ahludz-dzikri’ ing ayat-ayat iki yaiku para ulama Yahudi lan Nasrani utawa wong sing ngerti babagan riwayat jaman biyen lan ngerti kondisi umat-umat sadurunge. Dene maksud ‘sual’ yaiku takon babagan tandha-tandha kenabian sing ana ing kitab-kitab kuno.

Para mufasir, kanthi njlentrehake rong ayat iki lan adhedhasar akeh riwayat saka kitab Syiah lan Sunni, negesake manawa contone ‘ahludz-dzikri’ sing paling jelas yaiku Ahlul Bait (keluarga Nabi). Saka dheweke, umat Islam kudu sinau babagan hukum agama lan tafsir Al-Qur'an.

Ing sawetara kitab ushul fiqh, ayat iki uga dadi dhasar kekuatan kabar saka sumber siji (khabar al-wahid).

Pangutusane Nabi saka Jenise Manungsa

At-Thabarsi ing tafsire Tafsir Majma’ al-Bayan ujar manawa bagian awal ayat Ahludz-Dzikri nuduhake yen Allah ngutus rasul-Ne saka jenise manungsa, supaya wong bisa ndeleng, guneman, lan ngerti pangandikane. Mula, ora pantes yen sing diutus dadi nabi iku malaikat, dudu manungsa.[1]

Allamah Thabathaba’i uga nganggep ayat iki minangka penjelasan babagan carane ngutus rasul, supaya wong musyrik ngerti yen dakwah agama iku dakwah biasa. Bedane, Allah maringi wahyu marang para nabi babagan apa sing becik kanggo urip donya lan akhirat. Ora ana kekuatan gaib sing bisa meksa kehendak lan pilihan manungsa kanggo nampa dakwah agama, lan ora ana nabi sing ngaku bakal ngrusak tatanan alam jagad iki kanthi kekuatan gaib.[2] Miturut panemune, bagian ayat kaloro, «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» fas aluu ahladz-dzikri ing kowe padha ora ngerti, sanajan diarahake marang Rasulullah SAW lan kaumé, nanging uga nyakup kabeh wong, utamane wong musyrik. Sapa wae sing durung ngerti kabeneran dakwah kenabian, kudu takon marang para ahli ilmu.[3]

Allamah Thabathaba’i uga ngandhakake, sanajan ayat Ahludz-Dzikri iki diarahake marang kabeh wong, nanging Nabi lan wong mukmin sing wis ngerti sunnatullah babagan para nabi (sing uga manungsa biasa) ora perlu takon maneh. Wong musyrik, amarga ora percaya lan malah ngguyu lan nganggep nabi iku edan, uga dudu wong sing gelem takon. Mulane, sing dadi tujuan ayat iki yaiku wong-wong Yahudi, para pengikut Taurat, sanajan padha dadi mungsuhe Nabi.[4]

Ayatullah Makarim Syirazi ing tafsire Nemuneh ujar manawa bagian kaloro ayat (supaya takon marang wong sing ngerti) iku minangka penegas lan konfirmasi bawa ngyahi wahyu marang manungsa iku tugas para nabi kanthi cara biasa. Dudu nganggo kekuatan gaib utawa nglanggar hukum alam kanggo meksa wong nampa dakwah lan ninggalake kesesatan. Menawa ngono, iman iku dudu kehormatan lan cara manungsa nyempurnakake awake dhewe.[5]

وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (٧) [انبیاء:7]

Terjemahan Ayat:

“(Lan sadurungmu Ingsun ora ngutus sapa-sapa, kajaba wong lanang, Ingsun wahyukan marang dheweke; mulane, sapa sing ora ngerti, takonana para ahli zikir!)”

(QS. Al-Anbiya’ [21]: 7)

——————————————————————————————————————————————————————— (Surah An-Nahl: Ayat 43, Surah Al-Anbiya’: Ayat 7)

Sebab-Sebab Diturunké Ayat (Asbabun Nuzul)

Saka Ibnu Abbas dicaritakake, nalika Muhammad SAW dipilih dadi nabi, prakara iki angel ditampa lan ditolak dening wong-wong Mekah. Dheweke padha ujar, "Allah iku luhur banget, mesthine milih nabi iku saka dudu manungsa." Minangka jawaban saka pangucape wong musyrik iki, ayat Ahludz-Dzikri lan ayat kapindo saka Surah Yunus (ayat 2), "A kaana linnaasi 'ajaban an auhainaa ilaa rajulin minhum" (Apa anggone manungsa gumun, menawa Ingsun aweh wahyu marang wong lanang saka awake dhewe?), banjur diturunake.[6] Uga diarani manawa ayat Ahludz-Dzikri iki diturunake minangka jawaban wong musyrik sing padha takon, "Kok utusane Allah dudu saka jenise malaikat?"[7]

Ahludz-Dzikri lan Contohe

Para mufasir wis nliti sapa sing dimaksud Ahl al-Dzikrlan conto-contohe ing panjelasan ayat Ahludz-Dzikri. Miturut para mufasir, adhedhasar isine ayat iki, sing dimaksud Ahl al-Dzikryaiku para ahli ilmu lan sing ngerti. Wong-wong sing paling gegandhengan lan cocog karo 'dzikr' (Al-Qur'an, kitab-kitab Allah, lsp). Ing ayat-ayat sing dibahas, Ahl al-Dzikryaiku para ulama Yahudi lan Nasrani,[8] utawa wong-wong sing ngerti babagan riwayat jaman biyen lan ngerti kondisi umat-umat sadurunge.[9] Dene maksud 'sual' yaiku takon babagan tandha-tandha kenabian sing ana ing kitab-kitab kuno.[10] Nanging, para mufasir uga nganggep manawa makna Ahl al-Dzikriku umum, mula ana conto-conto liyane.

Ing kalangan mufasir Syiah lan Sunni, ana rong pandangan babagan sapa contone Ahl al-Dzikriki:

1. Ahlul Bait (Keluarga Nabi)

Para mufasir Syiah, kanthi adhedhasar akeh riwayat,[11] nganggep manawa conto Ahl al-Dzikrsing paling jelas lan sampurna yaiku Ahlul Bait.[12] Ing sawetara tafsir saka Sunni, kanthi ngandelake riwayat, kalebu riwayat saka Saddi saka Harits saka Imam Ali KW, ujar manawa sing dimaksud Ahl al-Dzikryaiku Muhammad, Ali, Fatimah, Hasan, lan Husain. Dheweke iku para ahli ilmu lan pangerten babagan takwil lan tanjil Al-Qur'an.[13] Para mufasir Sunni kayata Al-Qurthubi lan At-Thabari, ing panjelasan ayat 7 Surah Al-Anbiya', nulisake riwayat sing nyebutake nalika ayat iki diturunake, Ali KW ujar, "Nahnu ahludz-dzikri" (Kita iki ahludz-dzikri).[14]

Ing kitab Bashairud Darajat, ana 28 riwayat ing bab khusus sing judhule "Fi aimmati aali Muhammad innahum ahludz-dzikrilladziina amarallaahu bisuaalihim" (Bab para imam saka kulawarga Muhammad, yaiku ahludz-dzikri sing didhawuhake dening Allah supaya ditakoni), sing nerangake manawa sing dimaksud Ahl al-Dzikryaiku Ahlul Bait.[15] Contone, ing riwayat kaping sewelas bab kasebut, dicaritakake saka Imam Shadiq AS, nalika nerangake ayat kasebut, panjenengane ujar: sing dimaksud 'dzikr' yaiku Muhammad SAW, lan kita (para imam) iku ahluné (keluargané), mula kudu takon marang kita.[16] Al-Kulaini ing Al-Kafi uga nyetak bab khusus: "Inna ahladz-dzikrilladziina amarallaahu bil khalqi bisuaalihim hum al-aimmah" (Saktemene ahludz-dzikri sing didhawuhake dening Allah supaya ditakoni umat iku para imam).[17] Al-Majlisi ing Biharul Anwar ing bab "Innahum 'alayhimussalaam adz-dzikru wa ahludz-dzikri" (Saktemene para imam iku 'adz-dzikr' lan 'ahludz-dzikri')", uga nyritakake riwayat-riwayat sing nerangake manawa sing dimaksud Ahl al-Dzikryaiku para imam Syiah.[18]

Kanggo nerangake riwayat-riwayat ing ndhuwur, uga dijelasake manawa maksude para imam nalika ujar "Kita iki ahludz-dzikri" dudu maksude teks lair (harfiah) ayat. Amarga, wong kafir Mekah mesthi ora gelem takon marang para imam, lan menawa ditakoni uga ora bakal nampa ucapane para imam, kaya dene uga ora nampa ucapane Rasulullah SAW. Mula, maksud riwayat-riwayat kasebut yaiku perumpamaan (tasybih). Kanthi penjelasan kaya ini: saben perkara kudu ditakoni marang ahline. Kaya ta, babagan para nabi iku manungsa, kudu ditakoni marang para ulama umat-umat sadurunge. Mula, babagan tafsir lan hukum-hukum Islam uga kudu ditakoni marang para imam sing maksum.[19]

Miturut Makarim Syirazi, panariman babagan Ahlul Bait minangka conto Ahl al-Dzikrsing paling jelas iki, ora bertentangan karo panjelasan manawa ayat iki diturunake babagan para ulama Ahlul Kitab. Amarga, ing riwayat-riwayat tafsir Al-Qur'an, prakara iki kerep diulang, lan ana conto-conto khusus sing ora mbatesi makna ayat sing jembar iki.[20]

2. Para Ulama (Ahli Ilmu)

Miturut sawetara peneliti, umume, adhedhasar isine ayat, Ahl al-Dzikrdiartikake minangka Ahlul Kitab utawa ahli ilmu (para ulama).Najjarzadegan wa Hadilu, "Barresi wa Arzyabi-e Wujuh-e Jami' bain Riwayat-e Ahludz-Dzikri", kaca 35. Makna Ahl al-Dzikrkalebu kabeh wong sing nduweni ilmu lan kawruh sing luwih akeh. Ayat iki dianggep minangka pandhuan menyang salah siji prinsip nalar lan hukum umum akal, yaiku kewajiban wong sing ora ngerti (jahil) kanggo meruhi marang wong sing ngerti (alim) ing saben bidang ilmu. Mula, jelas manawa parentah iki dudu parentah ta'abbudi (ritual) lan dudu prentah molawi (kekuasaan) saka Allah.[21]

Para mufasir Sunni nyebutake limalas makna kanggo 'ahludz-dzikri',[22] sing kalebu telung klompok: 1) "Ahlul Kitab sacara umum (saben kitab kajaba Taurat lan Injil) utawa sacara khusus (contone, ahli Taurat)", 2) "Ahli Qur'an",[23] lan 3) "Para ulama saka Ahlul Bait".[24]

Panggunaan Fikih saka Ayat (Isti'dal Fiqhi)

Bukti Kekuatan Fatwa Mujtahid

Ayat iki digunakake kanggo mbuktekake wajibe taklid marang mujtahid utawa kekuatan (hujjah) fatwane. Tegese, wong-wong sing ora ngerti hukum-hukum fikih, kudu meruhi marang para mujtahid sing ngerti babagan hukum-hukum fikih.[25]

Ana sing mbantah kanthi alesan manawa sing dimaksud Ahl al-Dzikring ayat iki yaiku para imam Syiah. Mula, ayat iki ora kalebu takon marang para fuqaha (ahli fikih) utawa meruhi marang dheweke.[26]

Sayyid Abul Qasim Al-Khu'i, kanggo mbantah bantahan kasebut, ujar manawa Ahl al-Dzikriku sebutan umum sing bisa duwe conto sing beda-beda ing kedadeyan sing beda. Ing jaman para imam (zaman kehadiran), dheweke iku contone Ahl al-Dzikrsing kudu ditakoni lan dadi rujukan. Nanging, ing jaman saiki (zaman kegaiban imam), para fuqaha (ahli fikih), dibandhingake karo umat, iku dadi conto 'ahludz-dzikri'. Mula, umat kudu meruhi marang dheweke.[27]

Panggunaan Ayat Kanggo Bukti Kekuatan Kabar Siji (Khabar al-Wahid)

Ing ilmu Ushul Fikih, ana sing nganggo ayat Ahludz-Dzikri kanggo mbuktekake kekuatan kabar siji (khabar al-wahid). Alasané: menawa ing ayat kasebut, takon marang Ahl al-Dzikriku wajib, mesthi uga nampa pangucape dheweke iku wajib. Menawa ora ngono, parentah kanggo takon iku dadi percuma lan ora ana gunane.[28]

Nanging, ana uga sing mbantah alesan iki. Antarane, Syaikh Murtadha Al-Ansari ujar manawa, miturut riwayat-riwayat, sing dimaksud Ahl al-Dzikriku para imam, dudu para perawi (wong sing nyampekake) hadits-hadits saka para imam kasebut.[29]

Cathetan Sikil

  1. At-Thabrasi, Majma' al-Bayan, 1372 HS, jilid 6, kaca 557.
  2. Ath-Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 12, kaca 256.
  3. Ath-Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 12, kaca 257.
  4. Ath-Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 12, kaca 257-258.
  5. Makarim Syirazi, Tafsir Nemuneh, 1371 HS, jilid 11, kaca 241.
  6. Muhaqqiq, Nemuneh Bayanat dar Syan-e Nuzul-e Ayat, 1361 HS, kaca 481.
  7. Al-Wahidi, Asbabun Nuzul al-Qur'an, 1411 H, kaca 286.
  8. Abu Hayyan, Al-Bahr al-Muhith, 1420 H, jilid 6, kaca 533; Ath-Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 12, kaca 258; Makarim Syirazi, Tafsir Nemuneh, 1371 HS, jilid 11, kaca 244.
  9. At-Thabrasi, Majma' al-Bayan, 1372 HS, jilid 6, kaca 557; Ath-Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 12, kaca 258; Makarim Syirazi, Tafsir Nemuneh, 1371 HS, jilid 11, kaca 244.
  10. Asgharpur Qaramaleki, "Ahludz-Dzikri", kaca 132.
  11. Al-Kulaini, Al-Kafi, 1407 H, jilid 1, kaca 210-211.
  12. Al-Huwaizi, Nur ats-Tsaqalain, 1415 H, jilid 3, kaca 55; Makarim Syirazi, Tafsir Nemuneh, 1371 HS, jilid 11, kaca 244.
  13. Al-Haskani, Syawahid at-Tanzil, 1411 H, jilid 1, kaca 432.
  14. Al-Qurthubi, Al-Jami' li Ahkam al-Qur'an, 1364 HS, jilid 11, kaca 272; At-Thabari, Jami' al-Bayan, 1412 H, jilid 17, kaca 5.
  15. Ash-Shaffar al-Qummi, Bashairud Darajat, 1404 H, Bab 19, kaca 38-43.
  16. Ash-Shaffar al-Qummi, Bashairud Darajat, 1404 H, Bab 19, kaca 40.
  17. Al-Kulaini, Al-Kafi, 1407 H, jilid 1, kaca 303.
  18. Al-Majlisi, Biharul Anwar, 1403 H, jilid 23, kaca 172.
  19. Asy-Sya'rani, Natsr at-Thuba, 1398 H, jilid 1, kaca 276.
  20. Makarim Syirazi, Tafsir Nemuneh, 1371 HS, jilid 11, kaca 244.
  21. Ath-Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 12, kaca 259.
  22. Basyuyi, "Naqd wa Barresi-e Didgah-e Fariqain darbareh-ye Ahludz-Dzikri", kaca 57.
  23. Al-Qurthubi, Al-Jami' li Ahkam al-Qur'an, 1364 HS, jilid 10, kaca 108.
  24. Ibnu Katsir, Tafsir al-Qur'an al-'Azhim, 1419 H, jilid 4, kaca 492.
  25. Syaikh Al-Ansari, Farā'id al-Ushūl, 1416 H, jilid 1, kaca 290-291; Akhund Khurasani, Kifāyat al-Ushūl, 1431 H, jilid 2, kaca 76; Al-Gharawi, At-Tanqīh (Cathetan Pelajaran Fikih Ayatullah Al-Khu'i), 1407 H, jilid 1, kaca 67.
  26. Contone, deloken Khomeini, Al-Ijtihād wa at-Taqlīd, 1409 H, kaca 89-90.
  27. Wa'izh Husaini Bihsudī, Mishbāh al-Ushūl (Cathetan Pelajaran Ushul Fikih Ayatullah Al-Khu'i), 1422 H, jilid 1, kaca 220.
  28. Syaikh Al-Ansari, Farā'id al-Ushūl, 1416 H, jilid 1, kaca 132; Akhund Khurasani, Kifāyat al-Ushūl, 1409 H, jilid 1, kaca 300.
  29. Syaikh Al-Ansari, Farā'id al-Ushūl, 1416 H, jilid 1, kaca 133.

Daftar Pustaka

  • Ibnu Katsir, Ismail bin Umar. Tafsir al-Qur'an al-'Azhim. Diteliti dening Muhammad Husain Syamsuddin. Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmiyyah, Cetakan kapisan, 1419 H.
  • Abu Hayyan, Muhammad bin Yusuf. Al-Bahr al-Muhith fi at-Tafsir. Beirut: Dar al-Fikr, 1420 H.
  • Akhund Khurasani, Muhammad Kazim. Kifayat al-Ushul. Qom: Muassasah Al al-Bayt, 1409 H.
  • Asgharpur Qaramaleki, Mohsen. "Ahludz-Dzikri". Ing Da'irat al-Ma'arif al-Qur'an al-Karim. Qom: Bustan Kitab, 1382 HS.
  • Syaikh Al-Ansari, Murtadha. Fara'id al-Ushul. Qom: Muassasah an-Nasyr al-Islami, 1416 H.
  • Basyuyi, Muhammad Ya'qub. "Naqd wa Barresi-e Didgah-e Fariqain darbareh-ye Ahludz-Dzikri". Ing Majalah Pazyuhesy-nameh-ye Hikmat wa Falsafeh-ye Islami. Qom: Al-Mustafa al-'Alamiyyah, Nomer 7, Musim Gugur 1382 HS.
  • Al-Hurr al-'Amili, Muhammad bin Hasan. Wasail asy-Syiah. Qom: Muassasah Al al-Bayt li Ihya' at-Turats, 1414 H.
  • Al-Haskani, 'Ubaidullah bin Abdullah. Syawahid at-Tanzil li Qawa'id at-Tafdhil. Teheran: Wizarat-e Farhang wa Irshad-e Islami, 1411 H.
  • Al-Huwaizi, Abdul Ali bin Jumu'ah. Tafsir Nur ats-Tsaqalain. Diperiksa dening Hashem Rasuli. Qom: Ismailiyan, 1415 H.
  • Asy-Sya'rani, Abul Hasan. Natsr at-Thuba. Teheran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah, 1398 H.
  • Ash-Shaffar al-Qummi, Muhammad bin al-Hasan. Bashair ad-Darajat fi Fadhail Al Muhammad SAW. Diperiksa lan dijelasake dening Mirza Mohsen Kuchebaghi Tabrizi. Qom: Penerbitan Perpustakaan Ayatullah al-Uzhma Mar'asyi Najafi, 1404 H.
  • Ath-Thabathaba'i, Sayyid Muhammad Husain. Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Beirut: Al-A'lami li al-Mathbu'at, 1390 H.
  • At-Thabrasi, Fadhl bin Hasan. Majma' al-Bayan. Teheran: Nashir Khusrow, 1372 HS.
  • At-Thabari, Muhammad bin Jarir. Jami' al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Beirut: Dar al-Ma'rifah, 1412 H.
  • Al-Gharawi, Ali. At-Tanqih fi Syarh al-'Urwah al-Wutsqa (Cathetan Pelajaran Fikih Ayatullah Al-Khu'i). Qom: Penerbitan Luthfi, 1407 H.
  • Al-Qurthubi, Muhammad bin Ahmad. Al-Jami' li Ahkam al-Qur'an. Teheran: Nasir Khusrow, 1364 HS.
  • Al-Kulaini, Muhammad bin Ya'qub. Al-Kafi. Teheran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah, 1407 H.
  • Al-Majlisi, Muhammad Baqir. Bihar al-Anwar. Beirut: Dar Ihya' at-Turats al-'Arabi, 1403 H.
  • Muhaqqiq, Muhammad Baqir. Nemuneh Bayanat dar Syan-e Nuzul-e Ayat. Teheran: Islami, 1361 HS.
  • Makarim Syirazi, Naser. Tafsir Nemuneh. Teheran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah, 1371 HS.
  • Najjarzadegan, Fathullah & Hadilu, Somayeh. "Barresi wa Arzyabi-e Wujuh-e Jami' bain Riwayat-e Ahludz-Dzikri". Majalah 'Ulum al-Hadits, Nomer 65, Musim Gugur 1391 HS.
  • Al-Wahidi, Ali bin Ahmad. Asbab Nuzul al-Qur'an. Diteliti dening Kamal Basyuni Zaghul. Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmiyyah, 1411 H.
  • Wa'izh Husaini Bihsudi, Muhammad Sarwar. Mishbah al-Ushul (Cathetan Pelajaran Ushul Fikih Ayatullah Al-Khu'i). Qom: Muassasah Ihya' Atsar al-Imam al-Khu'i, 1422 H.